05.11.2015 - TOPTANCI HAL
KONSEYİ ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTISI
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI - İÇ TİCARET GENEL
MÜDÜRLÜĞÜNCE OLUŞTURULAN TOPTANCI HAL KONSEYİ YAŞ MEYVE
VE SEBZELERDE ZAYİAT NEDENLERİNİN TESBİTİ İLE
STANDARTLARIN BELİRLENMESİ ÇALIŞMA GRUBUMUZ İLK
TOPLANTISINI 05.11.2015 TARİHİNDE YAPMIŞ OLUP TÜDEF
GENEL SEKRETERİ VE ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ OLARAK TÜDEF’
İ TEMSİLEN İŞTİRAK ETMİŞ OLDUĞUM BU TOPLANTIYA İLİŞKİN
BİLGİ VE BELGELER İLE TOPLANTI TUTANAKLARINI
SAYGILARIMLA BİLGİLERİNİZE SUNUYORUM.
Bahis konusu toplantı Bakanlık İç ticaret Genel
Müdürlüğünden Daire Başkanı Sn Hakan ÇALIŞ beyin
Başkanlığında tertiplenmiş olup toplantıya :
1) TÜM TOPTANCI HALLERİNİ TEMSİLEN TÜRK HAL GENEL
KOORDİNATÖRÜ Sn.İbrahim YANIK
2) TÜRK STANDARTLAR ENSTİTÜSÜNÜ TEMSİLEN Baş araştırmacı
Özden KAVASOĞLU ve Necla SOLAK
3 ) GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞINDAN Gıda
Mühendisleri Sema KAYA ve Çiğdem ÇELEBİ
4) Diğer Bakanlıklar ve çeşitli kuruluşlardan uzman ve
şube müdürleri iştirak etmiştir.

TOPLANTIDA : ülkemizde yaklaşık 2.7 –3 milyon yaş
meyve sebze üreticisin üretmekte olduğu 43 milyon ton
meyve ve sebze üretimi ile dünyada önemli bir meyve
sebze üreticisi olduğumuz yapılan tespitlere göre de bu
miktarın yaklaşık % 20-25 şinin zayiatla çöpe atıldığını
, tüketicilerin çarşı veya pazardan almış oldukları 4
domatesten 5 elmadan birisinin buzdolabımızda muhafaza
edilmesine rağmen kısa süre içerisinde hemen çürüdüğünü
dolayısıyla çöpe atıldığını ,TOPLAM ÜRETİMİMİZ
İÇERİSİNDE hesaplandığında ise her 100 milyarlık
üretimde (100 milyarın 20 hatta 25 milyarının zayiat ile
çöpe gitmesi ) zayiata uğramakta olduğu tespit ile bu
yüksek zayiatın yaş sebze ve meyve fiyatlarını da
etkileyerek fiyatları aşırı yükselttiğinden acilen
gerekli çalışmaların yapılması ve acil çözüm bulunması
amacıyla ÇALIŞMA GRUBUMUZUN YUKARIDA BELİRTİLEN
KONULARDA GEREKEN ÇALIŞMALARI YAPMASINA KARAR VERİLDİ .
Sn Hakan ÇALIŞ :
Ülkemizde yaş meyve ve sebze ticareti ile iştigal
edenlerin KAYIT ALTINA ALINMAYA BAŞLANDIĞINI ve bu
sistemin kullanım kabullerinin büyük oranlarda giderek
arttığını ,bu amaçla yapılan denetimlerin gün ve gün
giderek ağırlaştırıldığını , bu sisteme girmek istemeyen
pek çok kimsenin yoğun şekilde karşı çıkmasına rağmen
bizzat mahallerinde denetime girilerek bu konuda çalışan
kişilerin %60-70-80 kadarının mutlaka kayıt altına almak
durumunda olduklarını belirtti. Bu konuda
1) Verilerin ve Bildirimlerin giderek arttığını
2) Satın alınan meyve ve sebzelerin üretim yeri ,
üreticisi , çeşit, menşei nin, adet olarak , bağ olarak
bildirilip işleme alındığı.
3) İstanbul , Ankara , Antalya gibi büyük hallerde işlem
gören veri listelerin alındığını
4) Ancak bu çalı8şmalarda ürünlerimiz belli bir
standartta olamadığı için pek çok zorluklarla
karşılaşıldığından yaş meyve ve sebze standartlarının
tamamlanarak yeterli düzeye getirilmesi çalışmalarının
bir an önce tamamlanması hususları görüşülüp
kararlaştırıldı.
ZAYİAT NEDENLERİNİN TESPİTİNDE FEDERASYON OLARAK
GÖRÜŞLERİMİZDE İSE :
YAŞ MEYVE VE SEBZELERDE Bakanlık tarafından belirtilmiş
olan %20-25 gibi yüksek zayiatın nedenlerini 2 noktada
değerlendirdik
a) ÜRETİM AŞAMASINDAKİ ZAYİATLAR VE b) ÜRETİMDEN SONRAKİ
ZAYİATLAR OLARAK KONUYU İKİ BÖLÜMDE GÜNDEME GETİRDİK.
1) Üretim aşamasındaki zayiatlar ki bu çiftçinin üretim
aşamasında girdilerin temininde ve teknik olarak yalnız
bırakılarak yeterince desteklenmediği , çiftçinin
kullanmakta olduğu tohum, gübre , ilaç, mazot v.b gibi
girdi fiyatlarının yüksek olması , tabii afetler
nedeniyle çiftçinin ürününün büyük oranda zayi olduğu ,
bu konudaki zararları giderecek çiftçi sigorta
sisteminde pek çok aksaklıklar bulunması , aile
çiftçiliğine gereken önem ve desteğin verilmediği ,
tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı , bütün şehir
uygulamaları nedeniyle çiftçinin artık şehirli olarak
başka işlerlede uğraşması ve üretim yaptığı tarım
mahsulleri üretiminde gereken titizliği göstermediği
devlet tarafından desteklenmediği , üreticilerin zirai
mücadele de Bakanlıkça yasaklanan ucuz ilaçlara ucuz
olması nedeniyle daha çok rağbet etmesi böylece ürününün
zayi olduğu ve pestisid sorunlarıyla karşılaştığı ..,
2) Üretimden sonra ki zayiatlarda ise ; Üretici
Birliklerinin ülkemizde yeterince teşkilatlanıp pek çok
ülkede olduğu üzere geniş imkanlarla çiftçinin mahsulü
değer kaybetmeden, zayii olmadan derhal devreye girerek
gerekli tedbirleri almaması hususunun önemi vurgulandı,
çiftçinin borçlu olması nedeniyle mahsulünü bir an önce
elden çıkarmak istemesi dolayısıyla erken hasat etmesi
de zayiatlara neden olmakta ,erken hasat nedeniyle
pestisidler önem kazanmaktadır. tarla veya sera da
üretimi müteakip ilk gelinen ( İLK SEMT halindeki )
organizasyon ve noksanlıklar çok önemli olup ilk semt
halilerindeki zayiatları önleyici noksanlıkların
giderilmesi istendi .
3) Ürün semt haline gelir gelmez üretici birliklerinden
önce devreye giren tüccar, kabzımal, nakliyeci esnaf v.s
ürünün bunlar arasında el değiştirmesi veya bütün bu
işleri bir kişinin yüklenerek yeterince organize
olunamayıp denetlenememesi , başta büyükşehir halleri
olmak üzere hallerimizde YETERLİ SOĞUK HAVA DEPOLARININ
BULUNMAYIŞI ve bu kapsamda nakliye dahil SOĞUK HAVA
ZİNCİRİNİN TAM VE NOKSANSIZ SAĞLANAMAMASI , yani yaş
meyve ve sebzelerin Mersinden veyahut Antalyadan
büyükşehir hallerine gönderilirken bu yaş meyve ve
sebzeler halen BRANDALI KAMYONLAR İLE NAKLEDİLMEKTE
OLDUĞUNDAN YAŞ MEYVE VE SEBZELERİN İLK SEMT HALİNDEN :
İstanbula , Ankaraya uzak yerlere nakilleri bırandalı
kamyonlar İiçerisinde yapılır iken pek tabii olarak
Mersin ve Antalya da ısı 30 derece iken gece nakliyesi
sırasında toros dağlarında 15 dereceye düşüyor sonra
Konyada tekrar 20 derece oluyor bırandalı kamyonlarda
devamlı değişen ısı şartlarının yaş sebze ve meyveler
üzerinde çabuk bozulma etkisi yapacağından YAŞ MEYVE VE
SEBZEDE SOĞUK HAVA ZİNCİRİ KIRILMAKSIZIN NAKLİYE İ,ŞLERİNİN
BRANDALI KAMYONLAR YERİNE SOĞUK HAVA TERTİBATLI ARAÇLAR
İLE YAPILMASININ ŞART OLDUĞU VURGULANARAK bu konuda
ÜRETİCİ BİRLİKLERİNİN GÜÇLENDİRİLEREK DEVREYE GİRMESİ VE
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ MERKEZ BİRLİĞİ İLE ZİRAAT
ODALARI BİRLİKLERİNİN DEVREYE SOKULMASI İLE ÜRETİCİ VE
TÜKETİCİ BİRLİKLERİNİN KURULUP DESTEKLENEREK TOPTANCI
HALLERİNDEKİ YERLERİNİ ALMASI İSTENDİ.
4) HAL KAYIT SİSTEMİNİN TAM VE NOKSANSIZ OLARAK
TUTULMASI UYGULAMASI İLE YAŞ MEYVE VE SEBZELERİN
ÜRETİMİNDEN TÜKETİME KADAR HER AŞAMADA KONTROL ALTINA
ALINACAĞI VE BUNLARIN BAKANLIKÇA SIKI ŞEKİLDE TAKİP
EDİLECEĞİ VE BAZI ÜRÜNLERDE KISMİ DE OLSA KÜNYE
UYGULAMASINA BAŞLANDIĞI HUSUSU BAKANLIKÇA BELİRTİLEREK
KAYIT DIŞI ÇALIŞAN KESİMLERİN HER TÜRLÜ DİRENİŞİNE
RAĞMEN KAYIT ALTINA ALINMALARININ % 60---70---80 LERE
ÇIKARILMASININ ŞART OLDUĞU BELİRTİLEREK AYRICA ÜRÜNÜN
CİNSİ KALİTESİ , ÇEŞİT VE MENŞEİ YETİŞTİRİLDİĞİ YER VE
YETİŞTİRİCİ GİBİ V.S HUSUSLARI KAPSAYAN ÜRÜN KÜNYELERİNE
İLİŞKİN UYGULAMANIN BÜTÜN ÜRÜNLERİ KAPSAYACAĞI ÜRÜNLERİN
YANINA EKLENMESİNE BAŞLANILAN KÜNYE UYGULAMASININ
TAKİBİNDE İSE FEDERASYONUMUZCA , BAĞLI DERNEKLERİMİZCE
YARDIMCI OLUNMASI İSTENİLDİ
5) STANDARTLARIN BELİRLENMESİ ÇALIŞMALARINDA FİYAT FARKI
OLUP OLMAYACAĞI ÜZERİNDE DURULACAK VE BU KONUDA BİR
ÇALIŞMA YAPILACAK.
6) TOPTANCI VE PERAKENDECİ ESNAFTA TÜKETİCİYE SUNULAN
YAŞ MEYVE SEBZE STANDARTLARIN UYGULAMA DURUMLARI TAKİP
VE TESPİT EDİLECEK.
7) YAŞ MEYVE SEBZELERDE NE TÜR STANDARTLAR UYGULANACAK ;
T. S . E UZMANLARI BAZI MEYVE VE SEBZE STANDARTLARININ
OLMASINA RAĞMEN BUNLARIN ÇOK YETERSİZ OLDUĞUNU
BELİRTEREK BU KONUDA ÇALIŞMA YAPILACAĞINI BELİRTTİ
AYRICA ÜRÜN ÜN İHTİVA ETMEKTE OLDUĞU ŞEKER ORANI, ASİT
ORANI , NAKLİYE ŞARTLARININ STANDART ALTINA ALINMASI İLE
SOĞUK HAVA DEPOLAMA VE MUHAFAZA STANDARTLARININ
BELİRLENMESİ KONUSUNDA ÇALIŞMALAR YAPILACAK VE BUNLARA
İLİŞKİN STANDARTLAR AYRI AYRI DÜZENLENECEK,
8) ÜRÜNLERİN STANDARTLARI İLE NAKLİYE STANDARTLARI ,
DEPOLAMA STANDARTLARI, ZAYİATLARA İLİŞKİN STANDARTLAR
UYGULAMAYA ALINIRSA MALİYETLERE VE SEKTÖRÜN İŞLEYİŞİNE
ETKİSİNİN NE KADAR OLABİLİR (MALİYETLERE VE FİYATLARA
ETKİSİ ) KONULARINDA DA AYRI BİR ÇALIŞMA YAPILACAK OLUP.
9) BİR SONRAKİ TOPLANTININ KASIM AYI SONUNDA YAPILMASI
KARARLAŞTIRILDI.
SAYGILARIMLA BİLGİLERİNİZE SUNULUR. 05.11.2015
GENEL SEKRETER
Z.YÜK. MÜH. ORAL ERGÜNEŞ
|